W 2018 r. Centralne Biuro Antykorupcyjne wykryło szkody w mieniu Skarbu Państwa na sumę 1,6 mld zł. Zatrzymało 721 osób, z tego 145 trafiło do aresztu. Zabezpieczono 448 mln zł na poczet przyszłych kar – informuje raport CBA podsumowujący 2018 r.

CBA wśród przykładów podjętych akcji podaje także działania związane z sektorem ICT.

Otóż w ramach postępowań dotyczących środków unijnych wykryto wyłudzenie dotacji na sumę ponad 13 mln zł na rzekome inwestycje w budowę sieci szerokopasmowej. Namierzone podmioty miały posługiwać się fikcyjnymi fakturami. W sprawie zatrzymano 4 osoby i zabezpieczono mienie o wartości ponad 1 mln zł.

Stwierdzono także nieprawidłowości na sumę ponad 2 mln zł w dofinansowaniu z PARP dla firmy, która miała przygotować oprogramowanie do ochrony użytkowników mobilnych. Agenci biura ustalili, że wnioski o dofinansowanie zawierały w większości nieprawdziwe informacje. Przedsiębiorstwo prowadziło fikcyjne postępowania ofertowe, robiąc zakupy w powiązanych podmiotach. Oprogramowanie antywirusowe nie działało jak należy – ustaliło CBA. W sprawie jest już akt oskarżenia.

Wykryto też według śledczych wyłudzenie 4 mln zł w latach 2013 – 2015 na fikcyjny projekt multimedialnej platformy 3D.

Drukarki nie drukowały przez 3 lata

Nieprawidłowości wykryto także podczas kontroli zamówień w Komunikacyjnym Związku Komunalnym Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Otóż drukarki zainstalowane w autobusach kosztem 2,8 mln zł przez 3 lata nie potrafiły drukować biletów, a po to głównie je kupiono. Zainwestowano 1 mln zł w sieć Wi-Fi w celu zbierania danych o ruchu autobusów, ale nie korzystano z tego systemu. Jak ustalili agenci, w latach 2015 – 2017 KZK GOP zlecał zamówienia firmom powiązanym ze związkami zawodowymi, z pominięciem otwartej procedury. Nie weryfikowano ceny rynkowej. Kontrolerzy zatrudnieni przez spółki wybrane do realizacji zamówień byli jednocześnie etatowymi pracownikami KZK GOP. CBA informuje, że skierowało do KZK GOP zalecenia pokontrolne w związku z tą sprawą.

Wśród przykładów analiz przedkontrolnych jest problem ISOK (Informatyczny System Osłony Kraju). Prace nad projektem wartym ok. 300 mln zł trwały od 2010 r. Termin wdrożenia upłynął w 2016 r. Brak finału projektu do marca 2019 r. oznaczał, że wydatki nie zostaną uznane za kwalifikowane – trzeba będzie zwrócić 196 mln zł grantów do unijnej kasy. CBA analizuje obecnie umowę z Qumakiem w sprawie ISOK.

Duże projekty informatyczne pod lupą

Jak informuje CBA, osłoną antykorupcyjną objęto duże inwestycje informatyczne. Wśród nich jest m.in. rozwój i utrzymanie systemu zarządzania tożsamością (IdM), portal klienta i szyna usług (ESB) w ramach platformy usług elektronicznych ZUS, budowa infrastruktury łączności GSM na liniach kolejowych i platforma usług elektronicznych służby celnej.

CBA w 2018 r. rozpoczęło osłonę antykorupcyjną m.in. zamówień w KRUS, obejmujących obsługę systemów IT w latach 2018 – 2022, system Workflow oraz sieć WAN, jak również postępowań na środowisko mainframe w ZUS.

Zalew doniesień o nieprawidłowościach

Według raportu CBA przyjmuje masę zgłoszeń – w 2018 r. wpłynęło ich do biura blisko 40 tys. (ponad 100 dziennie), z tego 1,8 tys. dotyczyło korupcji. Część z sygnalizowanych spraw nie mieściła się w kompetencjach CBA, więc przekazano je odpowiednim służbom.

Jak wynika ze sprawozdania, CBA przygląda się szczególnie zamówieniom publicznym oraz rozporządzaniu mieniem państwowym i samorządów. To główny obszar analiz i kontroli.

Oprócz spraw korupcyjnych biuro tropi m.in. nieprawidłowości w przetargach, w gospodarowaniu mieniem oraz działania na szkodę spółek. Szuka także oszustów podatkowych i pilnuje dystrybucji środków unijnych.

W 2018 r. przeprowadzono 145 kontroli (z tego 31 planowe, a 114 doraźne), 727 analiz przedkontrolnych oraz 1422 sprawy kontrolne.

CBA prowadzi też analizy kryminalne (np. bilingów, przepływów finansowych). Było ich blisko 400 w 2018 r.