Ponad 60 proc. kobiet pracujących w IT zarabia mniej niż mężczyźni na analogicznych stanowiskach, prawie 53 proc. uważa, że kobiecie jest trudniej niż facetom zrobić karierę w tym środowisku, a 28 proc. spotkało się z odrzuceniem kandydatury ze względu na płeć. Aż 85 proc. doświadczyło nierównego traktowania – według badania „Kobiety w IT”, przeprowadzonego przez Fundację Carrots.

Panie stanowią zdecydowaną mniejszość w branży – w zespołach, w których pracują respondentki, odsetek kobiet jest bliski 35 proc.

Jednak zdaniem ponad 75 proc. pytanych bariery niekoniecznie są narzucone przez jakiś zewnętrzny system. Uważają one, że kobiety same siebie ograniczają w środowisku postrzeganym jako zmaskulinizowane, z uwagi na panujące stereotypy.

Paniom podoba się w IT

Co ciekawe, mimo sygnałów o nierównym traktowaniu, praca w IT jest satysfakcjonująca dla większego odsetka kobiet (72 proc.) niż wśród pracujących poza IT (55 proc.). Jednym z powodów są stabilne zarobki – u większości przebadanych plasują się pomiędzy 3 a 4 tys. zł miesięcznie „na rękę”. Płace powinny jednak rosnąć, gdyż średni staż pracy ankietowanych to ponad 4,5 roku, a zarobki w branży idą w górę wraz z doświadczeniem i poszerzaniem umiejętności.

Co piąta badana ma dzieci. Ponad połowa (56 proc.) matek pracujących w IT ocenia łączenie pracy zawodowej z wychowywaniem potomstwa jako łatwe. Ich zdanie podziela tylko 40 proc. kobiet pracujących w innych branżach. Dużym ułatwieniem są zapewne elastyczne godziny pracy i możliwość pracy zdalnej.  

Wskazując na nierówne traktowanie w branży, najwięcej pań zaznaczyło, że były „traktowane stereotypowo”.

„Kobietom trudniej o karierę w IT, bo to przeważnie osoby, które się przekwalifikowały, więc zaczynały później. Jeśli są informatyczkami od zawsze i tak padają ofiarami stereotypów, również tych dotyczących predyspozycji, które dawno obalono” – zauważyła jedna z respondentek. „Z racji macierzyństwa, na jakiś czas można wypaść z branży, która bardzo szybko się rozwija” – stwierdziła inna programistka. – „Kobieta zostaje uznana za kompetentną, kiedy to udowodni. Mężczyzna jest kompetentny, dopóki nie okaże się, że jest inaczej” – takie są komentarze według Carrots.

IT drugim zawodem

Aż trzy czwarte badanych pracowało kiedyś poza branżą IT, średnio przez 4 lata. Mniej niż połowa kobiet pracujących w sektorze informatycznym studiowało kierunki ścisłe, a wśród nich 76 proc. informatykę. Aż 32 proc. to absolwentki studiów humanistycznych czy medycznych. Średnia wieku respondentek pracujących w branży IT to niewiele ponad 29 lat.

Polki w IT chcą się dokształcać. Co dziesiąta zdecydowała się już na bootcampy (szkoły) programistyczne. Jeszcze więcej wybrało staże i praktyki (38 proc.) oraz studia podyplomowe (20 proc.).  

W raporcie nie brakuje krytyki informatycznych studiów wyższych. Respondentki twierdzą, że wyższa uczelnia kiepsko przygotowuje do zawodu i trzeba wiele poprawić w programach edukacji. „Studia uczą nas przestarzałych technologii i są oderwane od rzeczywistości”. „Wykładowcy nie mają aktualnej wiedzy”. „Więcej nauczyłabym się sama w domu w tym czasie”. „Studia jedynie pokazały mi, że obrana przeze mnie ścieżka jest dla mnie interesująca. Niestety nie umożliwiły mi zdobycia wiedzy potrzebnej obecnie na rynku pracy” – stwierdziły niektóre z badanych, podkreślając nadmiernie teoretyczne podejście polskich uczelni do programowania.

– Nie ma potrzeby wieloletniego kierunkowego wykształcenia, aby świetnie odnaleźć się w IT. Sama mam wykształcenie prawnicze i doświadczenie w zarządzaniu, ale od kilku lat spełniam się w IT – zapewnia Olga Zelent, General Manager Coders Lab (partner Fundacji Carrots – jest to jedna ze szkół programistycznych).

Opłaca się zatrudniać kobiety

W 2015 r. MSCI ESG Research przeprowadziło analizę wyników finansowych 4,2 tys. firm notowanych na giełdzie i udowodniło, że te o zróżnicowanej pod względem płci strukturze zatrudnienia (w tym zarządy) osiągają o 36,4 proc. lepsze wyniki finansowe niż pozostałe. Według szacunków Komisji Europejskiej zwiększenie udziału kobiet w sektorze cyfrowym może przynieść UE roczny wzrost PKB o wartości 16 mld euro.

Badanie przeprowadzono na zlecenie Fundacji Carrots w terminie od 26 stycznia do 19 lutego br. przez agencję SW Research metodą wywiadów online (CAWI). Łącznie wypełnionych zostało 2048 ankiet.