Nowe przepisy będą wchodzić w życie od przyszłego roku (w różnych terminach). Wśród najważniejszych zmian jest utworzenie Centralnego Rejestru Dłużników oraz wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Według Karola Szelągowskiego, doradcy podatkowego z kancelarii prawnej Chałas i Wspólnicy, nowości dotyczą czterech obszarów:

– usprawnienie administracji podatkowej, informatyzacja, koordynacja działań w różnych dziedzinach
– zwalczanie oszustw podatkowych, przede wszystkim przy rozliczaniu VAT-u, podatku akcyzowego i cła
– ograniczenie możliwości optymalizacji podatku dochodowego oraz obchodzenia prawa
– działania, które mają skłonić podatników do dobrowolnego regulowania zobowiązań podatkowych.

Przestrzeganie przepisów ma poprawić m.in. Centralny Rejestr Dłużników (od 2016 r.). Znajdą się w nim informacje o dłużnikach, którzy mają zaległości nie tylko podatkowe, lecz także w ZUS-ie albo nie zapłacili mandatów. Do rejestru zostaną wpisane wszystkie długi, których wysokość przekracza 500 zł. 

Aby ograniczyć oszustwa na VAT, ministerstwo planuje wprowadzić list ostrzegawczy. Ma on wyeliminować z rynku oszustów.

– Jest to zmiana idąca w dobrym kierunku, ponieważ uczuli podatników, obecnie nieco zdezorientowanych, na kwestie oszustw podatkowych. Zmusi ich do zachowania większej czujności np. przy kupowaniu towarów. Z drugiej jednak strony, podatnicy nadal nie będą w stanie określić, jakie działania mają podjąć w celu weryfikacji swoich kontrahentów – zaznacza Karol Szelągowski.

Resort zamierza również wprowadzić zapisy, które pomogą ograniczyć optymalizację w podatku dochodowym. Do dochodu polskich rezydentów zostaną zaliczone także dochody kontrolowanych spółek zagranicznych.

Skuteczniejsze ściganie oszustw podatkowych zakłada klauzula obejścia prawa podatkowego. Ma ułatwić fiskusowi walkę z takim sposobem zawierania transakcji, który – choć jest zgodny z przepisami – ma na celu zmniejszenie podatku. Klauzula jest obecnie na etapie założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o ordynacji podatkowej i wychodzi naprzeciw wymaganiom Trybunału Konstytucyjnego.
 
– Aby klauzula mogła obowiązywać, musi być dokładnie zdefiniowane pojęcie unikania i obchodzenia prawa podatkowego. Podmiotem właściwym do stosowania klauzuli powinien być minister finansów. Kolejnym warunkiem jest wstrzymanie wykonania decyzji, z której wynika zastosowanie tej klauzuli aż do momentu wydania prawomocnego orzeczenia sądowego, jeśli oczywiście zostanie ona zaskarżona. Jeśli nie, to do momentu, w którym upłynie termin do zaskarżenia decyzji – mówi Karol Szelągowski.

Mechanizm klauzuli obejścia prawa podatkowego zaleca Komisja Europejska. Polska jest jednym z nielicznych krajów, który tego typu rozwiązania jeszcze nie wprowadził. Ministerstwo planuje, że klauzula wejdzie w życie w połowie 2015 r. (z zachowaniem 6-miesięcznego okresu vacatio legis).