NVIDIA w natarciu

Na początku trzeba wyjaśnić kwestię, której zdają się nie rozumieć nie tylko klienci końcowi, ale nawet dilerzy. Producent procesora w karcie graficznej w większości przypadków nie wytwarza samej karty. Jest tutaj pewna analogia do komputerów – rzadko przecież zdarza się, żeby producent procesora opracowywał cały zestaw. Wytwórca karty graficznej przygotowuje płytkę drukowaną (z laminatu), w której zostanie umieszczony procesor, opracowuje i wytłacza płytkę ze sterownikami oraz wydaje instrukcję obsługi. Warto też zaznaczyć, że zastosowany procesor nie ma wpływu na jakość obrazu, a jedynie na moc obliczeniową karty. O jakości obrazu, oprócz pamięci, decyduje przede wszystkim elektronika, czyli elementy wlutowane w laminat.

Największym producentem procesorów kart graficznych (m.in. serii TNT, GeForce, Quadro) jest NVIDIA, która ma ponad 90 proc. w rynku. W tej chwili to najbardziej zaawansowany technicznie producent takich procesorów. Tworzy chipy, podobnie jak Intel, w technologii 0,13 mikrometra. Najpopularniejsi i najwięksi producenci kart graficznych z procesorami NVIDIA to: Asus, Winfast, Elsa, Abit, Creative Labs, MSI i Gigabyte. Jest także mnóstwo kart sprzedawanych pod innymi, mniej znanymi markami lub jako 'no name’.

Pozostali producenci procesorów graficznych zazwyczaj nie sprzedają ich w celu instalowania w kartach innych firm. Kilka procent, które zostawiła na rynku procesorów NVIDIA, próbuje przejąć jej największy konkurent ATI Technologies. Od niedawna ATI sprzedaje swoje procesory także innym producentom kart (m.in. firmie Viper). Wcześniej wykorzystywał je wyłącznie w swoich produktach. Większość osób zna na pewno popularne karty ATI All-In-Wonder z zamontowanym tunerem TV i dekoderem sprzętowym MPEG-2.

Ważnym producentem na rynku kart graficznych jest Matrox, który montuje w nich procesory własnej produkcji – G200, G450 i G550. Mimo że karty te nie są zbyt popularne (ani nie oferują największej wydajności), dystrybutorzy i resellerzy zgodnie twierdzą, że dają obraz najlepszej jakości. Polecane są głównie dla montażu filmów wideo, a do niektórych modeli kart można podłączyć dwa lub cztery monitory.

Na rynku są też rozwiązania profesjonalne – karty firmy 3Dlabs (serie Oxygen i Wildcat). Różnią się one od tradycyjnych przede wszystkim jakością generowanego obrazu i wydajnością. Można do nich podłączać po kilka monitorów tradycyjnych i cyfrowych. Jednak za najlepsze karty 3Dlabs trzeba zapłacić ponad 10 tys. zł.

W czasach ogromnej popularności płyt głównych z chipsetem Intel 810 rynek kart graficznych został poważnie zagrożony. Okazało się, że do zastosowań biurowych karta graficzna nie jest konieczna. Wystarczy nabyć zintegrowany z płytą główną układ graficzny, podobny do tych stosowanych wcześniej w komputerach przenośnych. Wydajność stosowanych wtedy w płytach głównych układów graficznych była na tyle dobra, że komputery bez trudu współpracowały z oprogramowaniem biurowym, działały też niektóre gry. Rynek ten szybko jednak się nasycił i obecnie płyty główne ze zintegrowaną kartą graficzną to już rzadkość. Przeciwieństwem są płyty ze zintegrowanym układem dźwiękowym, który przyjął się bardzo dobrze.

Jak odróżnić?

Czym różnią się karty graficzne (oprócz procesora, oczywiście)? Podstawowym kryterium jest ilość pamięci, która bezpośrednio wpływa na wydajność i maksymalną rozdzielczość przy określonej liczbie kolorów. W tej chwili standardem jest 32 MB, a na rynku jest coraz więcej kart z 64 MB pamięci graficznej. Drugim kryterium, „sprzętowym”, jest metoda chłodzenia karty. Tańsze urządzenia mają radiatory tylko na procesorze, lepsze wyposażono w tradycyjne wiatraczki, a oprócz nich np. radiatory na pamięciach.

Dla użytkowników bardzo ważnym elementem może być też oprogramowanie. I nie chodzi o sterowniki, a głównie o oprogramowanie demonstrujące możliwości karty i moc obliczeniową procesora. Wielokrotnie dołączane są też gry (przodują w tym Asus i Creative Labs). Tradycją jest dołączanie programowych dekoderów DVD.

W zestawach z niektórymi kartami graficznymi są okulary umożliwiające oglądanie obrazu trójwymiarowego. Można je znaleźć w ofercie Asusa, Elsy i MSI. Sprzedawana z nimi karta graficzna wyposażona jest w odpowiednie oprogramowanie. Można nabyć także gry umożliwiające zabawę w pseudowirtualnym świecie.

Karty w dystrybucji

Karty graficzne mają w ofercie wszyscy dystrybutorzy komponentów komputerowych. To jeden z podstawowych elementów komputera i wszelkie wahania na rynku kart graficznych związane są bezpośrednio ze zmianami na rynku komputerowym.

Dystrybutorzy w większości przypadków oferują karty graficzne co najmniej trzech producentów. Jest jednak kilku dystrybutorów, którzy specjalizują się w kartach graficznych jednego producenta. Multimedia Vision, obok urządzeń Plusteka i Pentagramu, oferuje karty Gainward z procesorami NVIDIA. Łódzki Ażet dystrybuuje wyłącznie profesjonalne karty 3Dlabs.

Rozwój rynku procesorów i kart graficznych jest podyktowany głównie przez producentów gier. To oni wymuszają tworzenie coraz szybszych rozwiązań, których praca polega przede wszystkim na szybkim wypełnianiu pikselami trójwymiarowych tekstur. Gracze tworzą też największy popyt na te karty. Znacznie mniejsza część odbiorów kart graficznych to profesjonaliści (montaż filmów wideo, przetwarzanie obrazu, CAD), którym zależy wyłącznie na jakości i szybkości wyświetlanego obrazu oraz szybkich obliczeniach.

I chociaż oferta rynkowa dla nich jest kompletna, ceny dobrych kart graficznych przyprawiają o ból głowy.