EIZO: nie tylko dla specjalistów

W XXI w. spędzamy przed ekranem komputera od kilku do kilkunastu godzin dziennie. Ma to fatalny wpływ na nasze zdrowie: układ kostny, w szczególności kręgosłup i nadgarstki, a także wzrok. EIZO przeprowadziło szereg badań, które potwierdziły ścisły związek między komfortem pracy a jej jakością. Ich wyniki dowiodły, że wyeliminowanie szkodliwych czynników powodujących zmęczenie oczu, prawidłowa postawa oraz regularne przerwy w pracy zwiększają jej efektywność o 12,5 proc. (www.eizo.pl/ecoview/wzrost-efektywnosci-pracy). Rezultaty tych badań stały się przyczynkiem do prac nad linią FlexScan EV, które rozpoczęły się kilka lat temu. Tworząc tę serię, projektanci położyli szczególny nacisk na komfort pracy użytkowników.

Jak wygląda stanowisko pracy w polskich biurach?

Alstor, lokalny dystrybutor EIZO, postanowił sprawdzić, jak wyglądają warunki pracy w biurach w Polsce. Przeprowadzono audyt stanowisk komputerowych w kilkudziesięciu firmach z branży IT. W ankiecie wzięło udział wzięło około 300 osób. Celem badania było sprawdzenie jakości stanowisk pracy, a w szczególności elementów wyposażenia komputerowego, które ma istotny wpływ na ergonomię, poczucie komfortu i wydajność pracy. Ankietowani wypełnili elektroniczne ankiety zawierające szczegółowe pytania pogrupowane w zależności od konfiguracji stanowiska pracy: desktop z monitorem, laptop bez monitora, laptop z monitorem, stacja robocza z dwoma monitorami.

Wyniki nie nastrajają pozytywnie: tylko 10 proc. respondentów określiło swoje stanowisko jako „bardzo wygodne”, natomiast aż 13 proc. badanych osób odczuwa dyskomfort. 73 proc. badanych „często” lub „rzadko” odczuwa bóle kręgosłupa w trakcie pracy. Spowodowane jest to przede wszystkim złą postawą, która jest przyjmowana podczas korzystania z komputera.

Badanie przeprowadzono wśród pracowników firm z sektora IT, a więc z założenia najbardziej świadomych użytkowników. Mimo to, jak się okazało, większość z nich nie zna podstawowych zasad ergonomii, a powierzchnie biurowe zaaranżowane są niezgodnie z jej podstawowymi wytycznymi. Wyniki pokazały na przykład, że 46 proc. biurek jest źle usytuowanych względem okien, przez co pracownicy narażeni są na powodujące dyskomfort oślepianie lub odbicia światła. Co więcej, większość monitorów nie ma regulacji umożliwiających ustawienie monitora w dogodnej pozycji – 54 proc. ekranów znajduje się za wysoko lub za nisko.

Zanim pomyślisz o okularach

Odrębną kwestią jest świadomość szkodliwości pracy z komputerem dla oczu. Przed laty, gdy w biurach i w domu wykorzystywane były głównie monitory CRT, panowało powszechne przekonanie, że emitują one szkodliwe promieniowanie. Ponieważ nie mijało się to z prawdą, dostępne były specjalne rozwiązania ekranujące, a także obowiązywały przepisy, które definiowały, w jaki sposób ma być skonfigurowane stanowisko pracy, by zmniejszyć szkodliwy wpływ (nota bene nie zostały zaktualizowane od ponad 20 lat!). W miedzyczasie zmieniła się technologia i zmniejszyły się zagrożenia dla zdrowia, jednak nadal mamy do czynienia ze szkodliwym dla oczu migotaniem obrazu, emisją niebieskiego światła czy pracą na zbyt jasnym lub ciemnym ekranie.

We wspomnianych badaniach 61 proc. ankietowanych narzekało w większym lub mniejszym stopniu na problemy z oczami. Większość z nich jest przekonana, że jedynym środkiem zaradczym są odpowiednie okulary z powłoką antyrefleksyjną.

Dobry monitor zapobiega problemom

Duże znaczenie w pracy z monitorem ma możliwość kontroli jasności i różne tryby jego pracy. Zbyt jasny ekran jest główną przyczyną zmęczenia oczu (efekt oślepienia). A z kolei jeśli ekran okazuje się zbyt ciemny, to także utrudnia oglądanie i powoduje zmęczenie wzroku ze względu na konieczność jego wytężania. Teoretycznie da się ręcznie dopasować jasność monitora – w praktyce możliwe jest to tylko przy stałym sztucznym oświetleniu.

W przypadku monitorów EIZO z linii FlexScan EV użytkownik nie musi kontrolować samodzielnie jasności. Specjalny czujnik mierzy warunki oświetleniowe otoczenia, a funkcja Auto EcoView dostosowuje odpowiednio ten parametr. W odróżnieniu od rozwiązań konkurencyjnych monitory biurowe EIZO zapewniają bardzo precyzyjną regulację jasności ze skokiem co 1 cd/mkw. Co więcej, możliwe jest obniżenie jasności do 1 proc. nominalnej wartości (funkcja przydatna w bardzo ciemnych pomieszczeniach).

Badania przeprowadzone przez EIZO wykazały, że zmiana temperatury kolorów z typowej wartości 6500–7000 K na 5000 K daje redukcję fali niebieskiego światła (400–500 nm) o ok. 20 proc. Z kolei ustawienie odpowiedniego poziomu jasności może skutkować redukcją ilości niebieskiego światła o 60–70 proc. Producent opracował specjalny tryb wyświetlania obrazu o nazwie Text. W trybie tym obniżona zostaje temperatura barwowa, co przekłada się na znaczną redukcję emisji niebieskiego światła. Jest on wykorzystywany do zadań typowo biurowych: do przeglądania i pisania dokumentów czy pracy na arkuszach kalkulacyjnych. Aby przełączyć monitor w ten tryb, wystarczy nacisnąć przycisk na obudowie monitora. Możliwe jest również automatyczne przechodzenie urządzenia w ten tryb pracy po uruchomieniu przypisanej do niego aplikacji. Przykładowo, gdy użytkownik otworzy Excela lub Worda, monitor wyświetli obraz w trybie Text, a gdy włączony zostanie film, monitor automatycznie przejdzie do trybu Movie.

Kolejnym powodem zmęczenia oczu jest migotanie obrazu, które dostrzega tylko część użytkowników, ale ma ono negatywny wpływ na każdego z nich. Przyczyną jest stosowana w konwencjonalnych monitorach metoda regulacji jasności podświetlenia LED. Modele FlexScan z serii EV wykorzystują hybrydową technikę eliminującą migotanie, przy równoczesnym zachowaniu stabilności koloru.

Wniosek z audytu jest jednoznaczny: wciąż brakuje świadomości w zakresie ergonomii. A przecież poprawa komfortu pracy przy stanowisku komputerowym daje większą satysfakcję i zmniejsza zmęczenie pracowników, przekładając się na ich efektywność. Taki argument często przemawia do pracodawców i niektórzy z nich, dostrzegając także deficyt specjalistów w branży IT, poczynili już pierwsze kroki w tym kierunku. Pozostaje mieć nadzieję, że wkrótce pojawią się ich naśladowcy.