Nie oznacza to jednak, że w przypadku realizacji kontraktów, organizacji konkursów czy innego typu zamówień opiewających na mniejsze kwoty zamawiający mają pełną swobodę działania. Próg wartościowy zwalnia ich jedynie z obowiązku zawarcia umowy w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, ale wszelkie kontrakty i zamówienia o niższej niż graniczna wartości wciąż pozostają zamówieniami publicznymi. Tym samym podlegają kontroli, której kryteria określa przepis art. 32 ust. 3 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.

Ważna jest też zmiana polegająca na tym, że zamawiający nie będzie mógł swobodnie ustalać ceny jako jedynego kryterium wyboru wykonawcy. Taki tryb postępowania będzie możliwy jedynie w ściśle określonych przypadkach. Generalnie, zastosowanie wyłącznie kryterium cenowego będzie dopuszczalne jedynie w sytuacji, gdy – zgodnie z nowym brzmieniem art. 91 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych – „przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe”.

 

Formy i rodzaje przetargów

Przetarg nieograniczony

Najczęściej spotykana forma udzielenia zamówienia, głównie ze względu na jej publiczny charakter, a także wymogi prawne. Realizowana najczęściej przez publiczne ogłoszenie, kierowana do nieograniczonego kręgu osób, przedsiębiorstw i instytucji. Swoją ofertę w takim przetargu może złożyć każda firma zainteresowana otrzymaniem zlecenia na realizację zadań, które stanowią przedmiot danego przetargu.

 

Przetarg ograniczony 

W tym przypadku zamawiający również ogłasza publicznie przetarg, ale – inaczej niż w przetargu nieograniczonym – zainteresowane otrzymaniem zlecenia podmioty nie składają od razu ofert, tylko wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym (ogłoszenie musi zawierać oczywiście kryteria kwalifikacji).

W dalszym trybie organizator przetargu ograniczonego analizuje zgłoszone wnioski i na ich postawie dokonuje wyboru firm, które następnie zaprasza do złożenia właściwych ofert.

 

Negocjacje z ogłoszeniem 

Wieloetapowa forma udzielenia zamówienia. Pierwszym etapem jest publiczne ogłoszenie o zamówieniu, kolejnymi: składanie wniosków o dopuszczenie do negocjacji, zaproszenie wybranych (spośród zgłaszających się) firm do złożenia ofert, ale niezawierających jeszcze ceny. Ustalenie ceny jest przedmiotem negocjacji z wybranymi wykonawcami, a ostatnim etapem – zaproszenie uczestników do składania finalnych ofert.

Ta forma udzielania zamówienia najczęściej ma zastosowanie w przypadku, gdy przetarg nieograniczony lub ograniczony nie przyniósł wyboru wykonawcy, a warunki zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione. Inną przesłanką do wyboru tej formy jest brak możliwości wstępnego dokonania wyceny zamówienia ze względu na jego charakter.

 

Negocjacje bez ogłoszenia

Specjalna forma udzielenia zamówień publicznych polegająca na tym, że zamawiający zaprasza wybraną grupę wykonawców do przeprowadzenia negocjacji, w toku których określane są warunki udzielenia danego zamówienia.

Dalsze etapy postępowania, tj. złożenie oferty, jej ocena oraz ostateczny wybór, odbywają się dopiero po wynegocjowaniu tychże warunków. Przesłanki do skorzystania z tej formy są podobne jak w przypadku negocjacji z ogłoszeniem (np. brak wyboru zleceniodawcy w wyniku zastosowania innych form przetargu).

 

Dialog konkurencyjny

Forma udzielenia zamówienia publicznego, w której uwzględnia się etap ogłoszenia o zamówieniu, a następnie przeprowadzane są konsultacje z wybranymi spośród zgłoszonych podmiotów, stosowana zgodnie z przesłankami występującymi w art. 60b ustawy Prawo zamówień publicznych (niemożność udzielenia zamówienia w formie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego ze względu na złożoność przedmiotu zamówienia; cena nie jest jedynym kryterium wyboru). Dialog konkurencyjny ma na celu uszczegółowienie i doprecyzowanie warunków przetargu.

 

Zamówienie z wolnej ręki 

Tryb udzielenia zamówienia, w którym postępowanie toczy się wyłącznie z jednym wykonawcą. Przesłanki dla przyjęcia niniejszego trybu zawiera art. 67 ustawy Prawo zamówień publicznych. Można go stosować np. w odniesieniu do zwycięzcy wcześniej zrealizowanego konkursu albo w sytuacji, gdy przedmiotem zamówienia są rzeczy wytwarzane wyłącznie do wykorzystania podczas prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych.

 

Zapytanie o cenę

Forma udzielenia zamówienia stosowana tylko w przypadku zleceń o wartości nieprzekraczającej progów ustalonych prawem unijnym (i polskim). Jedynym kryterium wyboru w tym przypadku jest cena. Zamawiający wysyła wybranym wykonawcom zapytania o cenę realizacji danego zlecenia i jednocześnie zaprasza ich do składania ofert. Zapytanie o cenę może być stosowane tylko wówczas, gdy przedmiotem zamówienia są konkretne przedmioty (np. komputery).

 

Licytacja elektroniczna

W tym trybie wyłonienie wykonawcy następuje w wyniku licytacji odbywającej się za pośrednictwem strony internetowej przygotowanej przez organizatora przetargu. Ten tryb udzielenia zamówienia stosuje się również do zleceń o niższej (podprogowej w rozumieniu przepisów UE) wartości.

Jedynym kryterium wyboru w tym przypadku jest cena. Licytacja elektroniczna upraszcza postępowanie przetargowe o tyle, że ujednolica sposób składania ofert. Firmy zainteresowane realizacją danego zamówienia muszą jedynie wypełnić przygotowane przez organizatora formularze elektroniczne – co jest warunkiem przystąpienia do licytacji.

 

Koncesja na usługi

To stosunkowo nowa forma udzielenia zamówienia, wprowadzona w Polsce w szerszym zakresie w 2009 r. (wcześniej ustawa Prawo zamówień publicznych uwzględniała jedynie koncesje na roboty budowlane).

Ten tryb postępowania od strony formalnej jest zbliżony do trybu negocjacji z ogłoszeniem. Różnicę stanowi forma wynagrodzenia – wykonawca usługi (koncesjonariusz) może w ramach wynagrodzenia sam korzystać z jej efektów (pobierać pożytki). Co prawda, dopuszczalna jest płatność ze strony zamawiającego (koncesjodawcy), jednakże wyłącznie w „zakresie niezwalniającym koncesjonariusza z ryzyka ekonomicznego wykonywania przedmiotu koncesji”.

 

Bezpłatna wyszukiwarka przetargów

Firmy zainteresowane przeglądem aktualnych przetargów organizowanych przez podmioty z sektora publicznego mają do dyspozycji wiele serwisów internetowych, które oferują odpłatne usługi związane z wyszukiwaniem aktualnie organizowanych przetargów. Jednak istnieje również bezpłatne narzędzie wyszukiwawcze udostępniane w Biuletynie Zamówień Publicznych (bzp1.portal.uzp.gov.pl). Wbudowany mechanizm wyszukiwawczy w serwisie internetowym Urzędu Zamówień Publicznych to podstawowe źródło wiedzy na temat zamówień aktualnych oraz archiwalnych.