Już na początku roku alarmowaliśmy, że przestępcy skierowali
swoje działania na rynek dysków twardych i procesorów. Przy stosunkowo
małych gabarytach, mają one znaczną wartość, co ułatwia dokonywanie przestępstw
karuzelowych wymagających wielokrotnego przerzucania sprzętu przez granice.
Mimo tych ostrzeżeń, Ministerstwo Finansów nie podjęło decyzji, aby objąć
mechanizmem odwróconego VAT także wspomniane podzespoły, i tym samym
zwalczyć problem w zarodku. Najskuteczniejszym sposobem walki z przestępczością
są bowiem działania wyprzedzające, a nie jedynie reaktywne
w sytuacji, gdy problem zacznie przynosić uczciwym przedsiębiorcom
i skarbowi państwa spore straty. W tej chwili razem z kancelarią
prawną DLA Piper opracowujemy raport na temat skali przestępstw w tym
obszarze, ale już dziś można założyć, że to kwoty idące co najmniej
w setki milionów złotych.

Tymczasem wieloletnie
doświadczenia państw członkowskich UE wskazują, że mechanizm odwrotnego
obciążenia skutecznie redukuje skalę występowania oszustw w podatku VAT.
Już w 2007 r. został on wprowadzony w obrocie telefonami
komórkowymi w Wielkiej Brytanii. Warto zacytować tu opinię Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie projektu Dyrektywy Rady
2013/43/UE upoważniającej państwa członkowskie do wprowadzenia fakultatywnego
i tymczasowego mechanizmu odwrotnego obciążenia. W opinii
stwierdzono, że „odwrotne obciążenie jako instrument prawny jest odpowiedni
w celu zwalczania oszustw w VAT” oraz, że „procedura ta powinna
teoretycznie wyeliminować możliwość dokonania oszustwa”.

Przy czym nie ma ona bezpośredniego wpływu na konsumentów,
ponieważ nie przekłada się na cenę urządzeń. Podatek VAT, tak jak był, tak
i nadal będzie wliczony w cenę urządzenia. Mechanizm wpływa jedynie
na przedsiębiorców – czynnych podatników VAT, którzy w inny sposób
będą podatek rozliczać z urzędem skarbowym. O tym, że Komisja
Europejska uznaje mechanizm odwrotnego obciążenia za skuteczny sposób walki
z nadużyciami świadczy jego wdrożenie na mocy Dyrektywy Rady 2013/42/UE.
W ocenie Komisji, nawet tymczasowe wprowadzenie mechanizmu odwrotnego
obciążenia może skutecznie zapobiec nadużyciom.

Przy czym warto
podkreślić, że nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług
w zakresie odwróconego VAT to nie tylko korzyść dla budżetu państwa. To
szansa na uzdrowienie rynku, bo z pewnością wyeliminuje z niego
większość nieuczciwych podmiotów, z którymi nawet najwięksi gracze rynkowi
nie byli w stanie konkurować cenami. Nielegalnie działający kontrahenci
powodowali, że uczciwe podmioty były przedmiotem zwiększonych kontroli
skarbowych i podatkowych. Niekiedy uczciwi przedsiębiorcy byli dla organów
skarbowych i podatkowych jedynymi możliwymi do skontrolowania istniejącymi
podmiotami, które (nieświadomie) brały udział w karuzeli wyłudzeń VAT.

Branża wielokrotnie zwracała na to uwagę i podejmowała
działania wskazujące na korzyści, jakie daje wprowadzenie mechanizmu odwrotnego
VAT. Dla przykładu, zastosowanie go w obrocie złomem i niektórymi
wyrobami stalowymi wpłynęło znacząco na zmniejszenie się skali oszustw
w obrocie tymi towarami, co potwierdził między innymi raport NIK.

 


Autor jest
dyrektorem ZIPSEE „Cyfrowa Polska”, organizacji, która zrzesza producentów,
importerów i dystrybutorów sprzętu RTV i IT.